Новоизбраниот претседател Доналд Трамп повторно предизвика бурни реакции со неговите изјави за потребата Соединетите Американски Држави да ја преземат контролата врз Гренланд и Панамскиот канал. На ова се спротивставија многу земји и затоа овие две локации се на „листата на желби“ на Трамп.

Доналд Трамп сака САД да го купат Гренланд за нејзините стратешки важни ресурси, зајакнување на националната безбедност и отпор на кинеското влијание.

Покрај тоа, тој сака да ја изврши најголемата трансакција со недвижнини во неговата кариера бидејќи Гренланд го смета за „масивен“ и исклучително фасцинантен поради неговата големина на мапата.

Кој е сопственик на Гренланд?

Гренланд е територија на Данска, иако географски се наоѓа во Северна Америка. За време на неговиот прв претседателски мандат, Трамп се обиде да ја убеди Данска да го продаде Гренланд, но беше силно одбиен.

Откако данската премиерка Мете Фредериксен ја нарече идејата „апсурдна“, Трамп ја откажа државната посета на Данска во 2019 година, нарекувајќи ја „непристојна“.

Зошто Трамп го сака Гренланд?

Неодамна повторно ја покрена темата преку својот амбасадор во Данска, а дури и неговиот син Доналд Трамп помладиот го посети Гренланд, како што пренесува Би-би-си.

Слушам дека луѓето во Гренланд се големи поддржувачи на движењето „Make America Great Again“. Гренланд е неверојатно место и луѓето ќе имаат голема корист кога, и ако, станат дел од нашата нација. Ќе го заштитиме и негуваме од овој суров надворешен свет. Да го направиме Гренланд повторно голем“, рече Трамп.

Гренланд – стратешко и економско значење

Гренланд е најголемиот остров во светот, а неговата позиција е стратешки клучна. Лежи на важни поморски патишта како Северозападниот премин и под воздушните патишта на Арктикот, што го прави витален за воена и економска контрола.

„Погледнете ја картата. Јас сум трговец со недвижнини. Ги сакам мапите и секогаш велев: „Погледнете ја големината на ова. Треба да биде дел од Соединетите Држави“, изјави еднаш Доналд Трамп за Њујорк Тајмс.

Гренланд е богат со природни ресурси, вклучувајќи ретки минерали кои се клучни за производство на воена опрема, зелена енергија и индустриски технологии. Во моментов, Кина доминира на глобалниот пазар за овие минерали. Купувањето на Гренланд може да ја намали зависноста на Америка од кинеските набавки и да претставува геополитички успех, што е многу важно за Трамп.

Според студија од 2023 година, 37 од 50-те минерали во кои има недостаток на САД може да се најдат во значителни количини на Гренланд. Покрај тоа, Гренланд има 7% од свежата вода во светот, како и трети по големина резерви на нафта и гас на Арктикот.

Воена база и национална безбедност

Гренланд е дом на вселенската база Питуфик (порано позната како база Туле), најсеверната американска воена база, која игра клучна улога во системите за рано предупредување за балистички ракети. Контролата на Гренланд ќе им овозможи на САД да продолжат да ја користат оваа стратешка база.

Кина и Русија

Гренланд е клучен за Доналд Трамп и поради зголеменото влијание на Кина и Русија на Арктикот. Двете сили соработуваат за да го зајакнат своето присуство во регионот, кој е богат со ресурси и може да стане нов трговски центар поради климатските промени.

Кинеските лидери го гледаат Арктикот како нов извор на суровини и можност за остварување на својата моќ, додека Русија многу инвестира во воено и економско зајакнување во регионот. Купувањето на Гренланд би било симбол на американската сила во време кога конкурентите сè повеќе влегуваат во регионот.

Дали Гренланд се продава?

Иако Трамп покажа голем интерес, Гренланд не е на продажба. Во 2009 година островот доби право на самоуправа од Данска и има право да прогласи независност во иднина.

Гренландскиот премиер Муте Егеде нагласи: „Ние не сме на продажба и никогаш нема да бидеме на продажба“. Не смееме да ја изгубиме нашата долга борба за слобода“.

Купувањето на Гренланд би било огромен финансиски потфат. Според проценката за 2019 година, цената може да достигне 1,7 милијарди долари, под услов Гренланд да биде достапен за купување.