„Лада“ каква што со децении ја познававме се враќа на „мала врата“ на пазарот во Русија, затоа што во оваа земја поради западните санкции ќе се произведува „славниот“ автомобил како во минатиот век – без ABS систем против блокирање на сопирачките, без електронски системи за помош на возачот, па дури и без воздушни перничиња.
– Како да се удвои вредноста на „лада“? Само наполнете го резервоарот, гласеше виц од времето на СССР.
Како што пишува бриселски „Политико“, „Лада“ одамна престана да биде тема на шеги, откако нивниот креатор „АвтоВАЗ“ се модернизираше благодарение на инвестициите на странските автомобилски компании, од неодамна Рено.
Производство како во времето на СССР
Но, сето тоа сега е доведено во прашање поради санкциите воведени против Русија поради нејзината инвазија на Украина.
Како резултат на тоа, технологијата во автомобилите произведени во широко распространетиот фабрички комплекс на Толјати на реката Волга повеќе ќе личи на технологијата што се користела за време на поранешниот Советски Сојуз отколку што било што денес се продава во Европа, пишува Politico.
– На пазарот има неизвесност бидејќи не се знае како ќе продолжи бизнисот. Фабриките сè уште можат да работат, но да произведуваат модели од минатото – вели Евгениј Есков, главен уредник на руското списание „Авто бизнис“.
„Гранта“ ќе падне од еуро 5 на еуро 2 стандард
На пример, подмоделот „грант“ ќе се произведува без најсовремена електроника, што значи без ABS, електронски системи за помош на возачот, системи за предупредување, па дури и „воздушни перничиња“. Исто така, овој модел нема да има сензори за издувни гасови бидејќи ќе падне од Еуро 5 на Еуро 2 стандард.
Управувањето и софтверот со автомобилите ќе станат поедноставни, а добавувачите на Рено ќе бидат заменети со руски компании, објави рускиот автомобилски магазин „Автостат“.
За да овозможи продажба на вакви примитивни модели, руската влада ќе мора да ги намали технолошките стандарди, посочува „Политико“.
Минатата година Русија произведе 1,56 милиони возила, а АвтоВАЗ покрива 23% од пазарот. Оваа година ќе биде значително поинаква, најмногу поради тоа што странските автомобилски компании престанаа да произведуваат во Русија и ја оставија Лада да доминира на пазарот.
Принуден одмор и четири работни дена во неделата
Есков вели дека во моментов „Автоваз“ може да произведува само „гранта“ и „нива“ SUV модели со деловите кои ги има на располагање. Производството на многу помодерни модели на кросовер Xray и Largus е прекинато, а три производни линии во огромната компанија Tolyatti се трансформирани во една, пишува Avtostat.
АвтоВАЗ е принуден и да го намали работното време на вработените кои се на принуден одмор од 4-ти до 24-ти април, бидејќи беше откажано производството на неколку модели за да се најдат потребните делови за модерни автомобили во светот, како што се полупроводниците, кои се сега недостапни за Русија бидејќи е погодена од санкциите.
Од компанијата не одговорија на прашањето какви технолошки стандарди и модели се уште можат да направат, но велат дека овој месец се фокусирани на решавање на проблемите во синџирот на снабдување.
Од 6 јуни сите вработени ќе почнат да работат четири дена во неделата, а таквиот режим на работа ќе важи три месеци. Државата ќе ги покрие платите за петтиот работен ден во неделата, пренесува АвтоВАЗ.
– Во моментов се обидуваме да најдеме алтернативи за критичните увозни компоненти – велат во оваа компанија и додаваат дека развиваат и специјални модели кои се помалку зависни од странски делови кои „постепено“ ќе се продаваат во Русија „во наредните месеци“.
4/5 од производите на Лада се произведени во Русија
Како советски индустриски проект, четири петтини од Lada се произведуваат во Русија, но не и микрочиповите потребни за модерни автомобили.
Глобалната автомобилска индустрија со години се соочува со тесен синџир на снабдување со полупроводници, а Lada сега го има истиот проблем поради санкциите.
– „АвтоВАЗ“ сака да локализира што поголемо производство, но таа компанија е само 80 отсто од производството на локални делови – вели Јан Флечер, аналитичар кој го следи пазарот на S&P Global Mobility.
– Не мора да се работи за големи компоненти, понекогаш може да бидат многу мали делови, но голем проблем во производството на автомобили е што има многу виџети – нагласува Флечер.
Рено ја затвори фабриката во Москва, но сè уште држи 68% од „АвтоВАЗ“
Производителите на автомобили како Volkswagen, Mercedes Benz и Nissan го прекинаа бизнисот во Русија поради војната. Рено ја затвори фабриката во Москва која произведува модели на Рено за рускиот пазар, но сепак држи 68 отсто од акциите во АвтоВАЗ.
Франција има 15% удел во сопственоста на „Рено“, но се уште не го принудува тој производител на автомобили да ја напушти сопственоста на „АвтоВАЗ“. Ставот на француската влада е дека Рено, како и другите француски компании, треба да имаат слобода да одлучуваат дали ќе останат во Русија.
Член на француската влада изјави за „Политико“ дека „позицијата на францускиот и европскиот бизнис во Русија станува неподнослива… но дека владата не може да бара од Рено толку брзо да се повлече од таа земја“.
Сепак, „Рено“ не му помогна многу на „АвтоВАЗ“, кој сега го преработува производството под западните санкции.
Бош го прекина целиот бизнис во Русија
Германскиот производител на автоделови Бош досега ги снабдуваше клиентите со електроника од својата фабрика во регионот Самара, но го прекина целиот бизнис во Русија.
Инаку, на западните санкции кон Русија им се придружи Тајван, кој е уште еден голем производител на автомобилска електроника. Сето ова е голем удар за „Лада“.
– Клучно е што се работи за висока автомобилска технологија која Русија не може да ја увезе поради ембаргото. Ова се важни делови за „Лада“ – вели Матијас Шмит, аналитичар од германската автомобилска индустрија.
Решението – увоз на делови од Кина?
Аналитичарите сметаат дека едно решение би можело да биде барањето увоз на делови од Кина. Русија во март донесе закон со кој ќе се дозволи увоз на стоки од нелиценцирани дистрибутери доколку тие производи се заштитени со права на интелектуална сопственост. Таквиот систем познат како паралелен увоз може да му овозможи на АвтоВАЗ да набавува делови од трети земји.
Рускиот министер за индустрија и трговија подготвува список на производи кои можат да се увезат во Русија со помош на тој систем, па се уште не се знае дали во него ќе има и автомобилска електроника.
Цените на некои модели на Лада се зголемени за 50 отсто
Сето ова дополнително ќе ја зголеми цената на новите возила во Русија.
– Русите сепак ќе можат да купуваат автомобили, но ќе има се помалку купувачи. Ќе се намалува бројот на возила на пазарот, се помалку ќе купуваат автомобили, а луѓето ќе имаат се помалку пари за купување – вели Есков.
Како што вели, цената на некои модели „Лада“ годинава е зголемена за 50 проценти во однос на 2021 година, бидејќи рубљата падна веднаш по инвазијата.
– Не се знае што ќе биде со автомобилската индустрија, бидејќи иднината на многу фабрики е неизвесна. Не знаеме колку од западните компании ќе работат во Русија за шест месеци, а колку не – заклучува Есков.